Kỹ thuật hàn ống thép là một trong những kỹ thuật hàn khó. Và được áp dụng trong hầu hết mọi ngành công nghiệp. Quy trình hàn ống thép được sử dụng phổ biến như hàn ống tàu, ống ga, ống dẫn dầu,…. Những mối hàn yêu cầu có độ chính xác cao ngấu tốt và không được phép xảy ra khuyết tật hoặc để hồ quang chảy vào bên trong.
Kỹ thuật hàn ống thép là một trong những kỹ thuật hàn khó. Và được áp dụng trong hầu hết mọi ngành công nghiệp. Quy trình hàn ống thép được sử dụng phổ biến như hàn ống tàu, ống ga, ống dẫn dầu,…. Những mối hàn yêu cầu có độ chính xác cao ngấu tốt và không được phép xảy ra khuyết tật hoặc để hồ quang chảy vào bên trong.
Ống là chi tiết thông dụng trong công nghiệp, các mối ghép ống hiện nay chủ yếu dùng phương pháp hàn. Phần lớn các mối hàn ống được thực hiện bằng hàn hồ quang tay ở vị trí cố định. Dùng loại que hàn có lớp thuốc bọc kiểu cellulose.
Đường kính nhỏ hơn 4 mm. Đường hàn đáy nên hàn theo hướng từ trên xuống. Đuờng hàn lót cần sử dụng dòng điện lớn nhằm nung chảy các khuyết tật đường hàn đáy. Dao động ngang: nên dùng các kiểu đường thẳng, răng cưa, bán nguyệt.
Góc độ que khi hàn lớp đáy và lớp lót
Chuẩn bị mẫu ống để hàn, được cắt và tạo hình theo kích thước cho trước. Que hàn: que hàn có đường kính phù hợp với liên kết hàn, được sấy và bảo quản theo quy trình nhất định.(Sấy trong tủ sấy ở nhiệt độ 300 oC trong 2 giờ, bảo quản ở nhiệt độ 150 0C, trong quá trình hàn được bảo quản trong phích sấy di động và được sử dụng trong vòng 4 giờ).
Hàn các lớp trung gian, lớp phủ E 7016 ø3.2mm.
Nguồn hàn: Máy hàn DC – Đồ dùng bảo hộ, yếm da, găng tay da…
Dụng cụ làm việc, búa gõ xỉ, bàn chải sắt, máy mài…
Vệ sinh: Mài bề mặt góc vát, mép cùn. Mài bề mặt của mẫu hàn (tính từ mép ra 30 – 40 mm).
Kiểm tra lại toàn bộ hệ thống máy hàn gồm mỏ hàn, khí,điện áp đê chuẩn bị hàn. Nên hàn thử ra một phôi hỏng nào bỏ đi để điều chỉnh dòng điện hàn cho hợp lý .
Thường với ống sắt dày thì dòng điện khoảng 100 đến 150 là hợp lý.Có thể nhỏ hoặc to hơn tùy kích thước ống. vì dòng điện tùy thuộc vào phương pháp hàn cũng như vật liệu hàn.
Nếu ống lớn thì khoẳng cách giữa 2 đoạn ống cần hàn sẽ lớn hơn.Do vậy ta phải dùng que bù loại lớn (từ 4mm đến 5mm) do vậy dòng điện hàn cũng phải lớn hơn để làm chảy que bù một cách đều đặn (Đối với hàn TIG).
Hướng dẫn điều chỉnh máy hàn MIG
Đặt một ống lên bàn gá, hướng mép vát lên trên, dùng căn khe hở khe hở bằng một lõi que hàn uốn cong hình chữ “U” , đặt tiếp ống còn lại lên trên, mép vát được ghép lại với nhau thành rãnh hàn. – Với độ lệch mép của hai ống tối đa là 1.6mm. – Hàn các mối hàn đính có chiều dài từ 10 – 15mm đối xứng nhau qua tâm ống
Mối hàn đính phải có độ ngấu tốt vào chân và thấu vào trong của mối ghép 1.6mm. Có thể di chuyển căn đệm khe hở thích hợp để khi hàn đính không bị co lệch khe hở. Mối hàn đính thứ ba và thứ tư vuông góc 900 từ các mối hàn đính một và hai. Mài các mối hàn đính. Đòi hỏi mài tốt đúng yêu cầu kỹ thuật, thì khi đó các mối nối hàn sẽ đạt được chất lượng về độ ngấu.
Có thể làm đồ gá là một thanh ray chữ nhật , làm theo kích cỡ của ống sao cho nó bóp sát lấy thân ống.Sau đó đặt 2 đoạn ống vào trong ray, để khoảng cách hợp lý tầm 2mm giữa 2 ống. Sau đó tra que bù vào và đính mối hàn.Mối đính là 4 mối trong một lần hàn. Các mối đính phải đối diện nhau.
Kẹp mẫu hàn cố định ở vị trí 450 so với mặt đất cùng với các mối đính đã được xác định ở 1, 4, 7 và 10 giờ (theo vị trí kim đồng hồ) như hình vẽ:
Vị trí bắt đầu mối hàn lót bằng hàn tig : Với những thợ hàn giỏi thì thường bắt đầu ở vị trí 6h30 ‘ tính theo vị trí kim đồng hồ.Lúc đó tư thế người sẽ vẹo sang bên phải và đầu hơi nghếch lên. Với thợ hàn chưa được giỏi lắm thì mình khuyên nên bắt đầu từ vị trí 4h20’ khi đó đó nghiêng của người ít hơn.
Mồi hồ quang bên trong rãnh hàn, Giữ cho hồ quang cháy đều và khoảng cách hồ quang bằng hai lần đường kính que hàn, với sự dịch chuyển, dao động đầu que hàn hơi dích dắc, (răng cưa hoặc bán nguyệt) và cung cấp đủ nhiệt tới mép cùn (Các bước di chuyển hơi xuyên ngang để giữ cho kim loại và xỉ hàn không bị chảy xệ xuống, vì mẫu hàn ở tư thế xiên 450)
Khi hàn lót,tay bạn phải thật đều đồng thời tay còn lại phải tra que bù một cách đều đặn và hợp lý.Kỹ năng tra que bù là một kỹ năng cực kỳ quan trọng trong hàn lót nói riêng và hàn tig nói chung.Quá trình hàn lót chay theo chiều kim đồng hồ.Khi hàn nhớ điều chỉnh cân đôi giữa tay hàn,vị trí người và vị trí que bù sao cho phù hợp nhất,thoải mái nhất.
Có thể áp dụng cách đi mỏ hàn theo hình rang cưa hoặc hình bán nguyệt . Với thợ hàn mới thì có thể để nhỏ điện ròi đi theo hinh rang cưa đi châm.Còn với thợ hàn giỏi họ hay đi theo hình bán nguyệt hoặc hình số 8 , cổ tay và cánh tay đánh rất đều và mềm góc đánh rất rộng và khoan thai.
Chú ý : Cố gắng tạo một lỗ hình lỗ khoá ở đầu trên của bể hàn rộng hơn đường kính que hàn một chút để tạo điều kiện thuận lợi cho kim loại hàn xuyên thấu hoàn toàn và bám đều hai bên mép của rãnh hàn. Sau đó dừng chiều dài hồ quang bằng khoảng 0.8 mm từ cạnh sắc của mép cùn và bắt đầu chuyển dịch nhẹ nhàng.
Với những ống có khe hở lớn thì có thể hàn lót nhiều lần chồng lên nhau. Kết thúc lớp hàn phủ thứ nhất, vệ sinh sạch mối hàn, đặc biệt rãnh hàn còn lại phải được vệ sinh kỹ và phải đảm bảo đủ chiều rộng rãnh để thoát xỉ khi hàn. Sau đó chia bề mặt mối hàn vừa xong ra làm ba phần và hàn phủ lên 1/3 đường hàn trước.
Trong hàn lót ống ,tuyệt đôi không để hồ quang đóng cục và sùi vào bên trong của ống.Đó là mối hàn lót lỗi và sản phẩm sẽ không được chấp nhận.Sau khi hàn lót xong tiến hành hàn phủ lớp cuối cùng ra ngoài là khâu cuối cùng của hàn .Sau đó sẽ đem sang bộ phận mài để làm sạch lại mối hàn..
Hàn phủ có 2 cách chính là hàn tig và hàn mig .Với nhũng ống có đường kính nhỏ dưới Phi 100 thì dung hàn tig để hàn phủ lớp cuối.Còn các ống to thì dung hàn MIG để hàn phủ
Yêu cầu: Bề mặt mối hàn cao đều, lồi hình cung. Chân mối hàn thẳng đều, không khuyết cạnh, cháy chân.
Kỹ thuật hàn cho người mới bắt đầu
Các bạn khi mới bắt tay vào học kỹ thuật hàn điện thường hay
hỏi câu: Vì sao những người mới học hàn thường hàn hay bị dính
que, kéo không ra Nếu để lâu máy hàn sẽ bị nóng do quá tải?
1. Cường độ dòng điện yếu: Để học được kỹ thuật hàn, trước hết bạn phải học cách điều chỉnh cường độ dòng điện. Cường độ dòng điện quá thấp sẽ dễ dẫn đến hàn hay bị dính que, hàn không ngấu và mối hàn bị ngậm xỉ. Nếu cường độ dòng điện quá cao sẽ gây văng tóe hoặc làm thủng vật hàn trong trường hợp hàn những vật liệu mỏng.
2. Lựa chọn que hàn không phù hợp. Lựa chọn que hàn dựa vào chiều dày của vật hàn, chiều dày vật hàn càng lớn thì đường kính que hàn càng lớn. Nếu lựa chọn que hàn không đúng sẽ làm thủng vật hàn, việc lựa chọn que hàn phù hợp ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của mối hàn.
3. Chất lượng que hàn: Chất lượng que hàn có ảnh hưởng lớn đến chất lượng mối hàn. Có thể do trong quá trình bảo quản không tốt nên que hàn bị ẩm hoặc bị vỡ lớp thuốc bọc.
Cần có các biện pháp bảo quản que hàn đúng cách, tránh tiếp xúc với môi trường ẩm ướt. Phải có biện pháp sấy que hàn trước khi hàn để đảm bảo mối hàn tốt nhất.
4. Khoảng cách que hàn đến vật hàn quá gần: Trong quá trình hàn việc giữ khoảng cách giữa que hàn và vật hàn đòi hỏi sự thợ hàn phải có kỹ thuật nhất định, nếu khoảng cách quá gần sẽ làm dính que hàn, nếu khoảng cách quá xa thì sẽ không gây được hồ quang hàn.
Để hàn điện thuần thục, người thợ hàn cần phải rèn luyện nhiều. Sự chuẩn xác đa phần dựa vào kinh nghiệm. Các hướng dẫn hàn điện đa phần chỉ là lý thuyết. Dưới đây là những kỹ thuật hàn cơ bản:
Lực chọn que hàn ngoài phụ thuộc vào chiều dày vật hàn còn phải phù hợp với từng loại máy hàn khác nhau.
Ví dụ: - Đường kính que hàn 1.6mm – 3.2mm: Chọn máy hàn HK 200A, HK200E, HK200Z (có thể kéo cả que hàn 4.0mm) - Đường kính que hàn 3.2mm – 4.0mm: Chọn máy hàn HK 250T, HK250TP - Đường kính que hàn 4.0mm – 5.0mm: Chọn máy hàn HK315, HK315i, HK400i (có thể hàn được que 6mm)